Gospodarka obiegu zamkniętego – co warto wiedzieć?
Koncepcja gospodarki obiegu zamkniętego to jeden z projektów Unii Europejskiej. Jego celem jest przeciwdziałanie kryzysowi klimatycznemu, którego skutki odczuwalne są w coraz większym stopniu.
Na czym dokładnie polega i jakie działania podejmowane są w celu jej wdrożenia?
Gospodarka obiegu zamkniętego – co to znaczy?
Parlament Europejski definiuje gospodarkę obiegu zamkniętego jako model produkcji i konsumpcji oparty na recyklingu dostępnych zasobów tak długo, jak to możliwe, oraz wtórnym obiegu przedmiotów – dzieleniu się, wymianom, pożyczaniu, naprawie. Celem tych działań jest maksymalne wydłużenie żywotności produktów oraz ograniczenie liczby generowanych odpadów.
Na przeciwnym biegunie gospodarki o zamkniętym obiegu znajduje się model gospodarki linearnej, który podlega na masowej produkcji tanich, niskiej jakości produktów, szybkiego ich zużywania i wyrzucania. Jednym z przejawów tego podejścia jest “planowane postarzanie” produktów, a więc celowe ich projektowanie w taki sposób, by po określonym czasie przestawały nadawać się do użytku, a ich właściciele byli zmuszeni zastąpić je nowymi modelami. Prawo do naprawy zakupionego sprzętu to jedno z narzędzi wspierającej ideę gospodarki obiegu zamkniętego.
W Parlamencie Europejskim trwają obecnie prace na rzecz zakończenia tego procederu: większa wydajność i energooszczędność sprzętu przekłada się na spadek zużycia energii i zasobów oraz redukcję ilości wytwarzanych śmieci.
W lutym 2021 r. europosłowie przyjęli rezolucję nt. nowego planu działania UE dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym, w myśl którego przejście na omawiany model miałoby nastąpić do 2050 r. Obecnie działania obejmują m.in. wsparcie zrównoważonej ekologicznie produkcji w tym strategię optymalizacji produkcji tekstyliów oraz produktów budowlanych, redukcję odpadów opakowaniowych oraz przejście w ich produkcji na tworzywa sztuczne biopochodne i biodegradowalne.
Korzyści z gospodarki obiegu zamkniętego
Ponowne wykorzystywanie surowców i przedmiotów codziennego użytku spowalnia eksploatację zasobów naturalnych, degradację środowiska i utratę różnorodności biologicznej. Tzw. drugi obieg i recykling w znacznym stopniu przyczyniają się także do zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów, co obecnie jest jednym z największych problemów w obszarze ochrony środowiska.
