Programy dofinansowania termomodernizacji domów – jakie idą zmiany?
Wiodący w Polsce program dofinansowania, czyli Czyste Powietrze za bardzo moim zdaniem koncentruje się na wymianie źródeł ciepła, a za mało na kompleksowej modernizacji energetycznej budynków.
W latach 2018-2021 ponad połowa środków na wymianę źródeł ciepła w ramach tego programu została przeznaczona na inwestycje w źródła oparte na paliwach kopalnych – gazie ziemnym oraz węglu kamiennym.
Około 30% środków przeznaczono z kolei na wsparcie inwestycji w kotły na biomasę. Jedynie 16% wsparcia trafiło do zeroemisyjnych pomp ciepła.
Dlatego według mnie obecne wspieranie wymiany źródeł ciepła nie jest spójne z dążeniem do neutralności klimatycznej polskiej gospodarki. Program Czyste Powietrze powinien być regularnie usprawniany. Należałoby wzmocnić kierunek związany z poprawą efektywności energetycznej i łączyć go z wymianą źródeł ciepła, zawsze zaczynając od ograniczenia strat energii poprzez zapewnienie odpowiedniego ocieplenia przegród budynku. Powinno być większe wsparcie głębokiej termomodernizacji, w szczególności inwestycji pozwalających na osiągnięcie zeroemisyjności budynku.
Co ważne, docelowo należy wycofać wsparcie dla źródeł ogrzewania opartych na paliwach kopalnych.
Czyste Powietrze od nowa
Niezbędne jest zdefiniowanie na nowo celu programu Czyste Powietrze. Dotychczas kluczowym jego elementem jest walka ze smogiem poprzez wymianę najbardziej emisyjnych źródeł ciepła. W obecnym kształcie program nie uwzględnia docelowego standardu, czyli całkowitej niezależności od wykorzystania paliw kopalnych i zeroemisyjności. Za mało inwestuje się w ograniczenie zużycia energii. Jak pokazują skutki rosyjskiej inwazji w Ukrainie oraz kryzysu na rynkach gazu i węgla, taka zależność nie tylko zwiększa długookresowe koszty transformacji energetycznej, ale bardzo pogarsza bezpieczeństwo energetyczne oraz powoduje ubóstwo energetyczne.
Fala Renowacji a Czyste Powietrze
Efektywność energetyczna to konieczny warunek transformacji klimatycznej w krajach Unii Europejskiej. Aby sprostać temu wyzwaniu, powstało polskie stowarzyszenie o nazwie Fala Renowacji. Jego celem jest wspomaganie działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej budynków. Więcej: https://welnaknauf.pl/poradnik/dzialamy-dla-fali-renowacji/
Rekomendowane działania dla budynków jednorodzinnych obejmują:
• dostosowanie programu Czyste Powietrze tak, by wspierał głębokie i kompleksowe modernizacje, w tym:
» co najmniej podwojenie maksymalnej kwoty dotacji dostępnych w ramach programu,
» rewizja jednostkowych limitów kosztowych ocieplania przegród, tak by uwzględniały wyższe koszty głębokiej modernizacji,
» dalsza indeksacja wskaźników kosztowych w przyszłości,
» zniesienie limitu dochodów uprawniających do ubiegania się o wsparcie z Czystego Powietrza,
» zróżnicowanie dotacji na ocieplane w zależności od skali osiąganych oszczędności,
» wycofanie wsparcia dla paliw kopalnych,
• powiązanie wsparcia w ramach ulgi termomodernizacyjnej z efektami energetycznymi inwestycji,
• zintegrowanie programu STOP SMOG z Czystym Powietrzem (celem STOP SMOG jest pomoc gospodarstwom domowym najmocniej dotkniętym ubóstwem i wykluczeniem społecznym, które nie są w stanie samodzielnie ubiegać się o wsparcie z Funduszu).
• wprowadzenie systemu klas energetycznych,
• stworzenie ogólnopolskiej sieci punktów doradczych w zakresie efektywności energetycznej (One-Stop-Shop).
